ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗ ΓΡΑΦΗ ΕΚΘΕΣΗΣ

Αρκετα συχνά οι μαθητες "χανονται"στην αναζήτηση στοιχείων για τη συνταξη μίας έκθεσης και πελεγοδρομούν σε μία πληθωρα πληροφοριών, τις οποίες, δυστυχώς καλούνται να αποστηθίσουν.

    για την απλούστευση και την καλύτερη εμπέδωση του γνωστικού υλικού προτείνουμε την ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΙΤΙΩΝ / ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ / ΛΥΣΕΩΝ ΣΕ ΔΥΟ ΑΞΟΝΕΣ :  

ΑΤΟΜΟ  ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ο μαθητής θα αναζητήσει υλικό για την απόδοση ευθυνών, συνεπειών αλλά και θα προτέινει λύσεις μέσα από συγκεκριμένους αξονες, όπως παρατίθενται παρακάτω.

εξάλλου, η αναγνωριση της υπόστασης του ΑΤΟΜΟΥ  όσο και ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ  μπορούν αναμφισβήτητα να χρησιμοποιηθούν ως αίτια και συνέπειες μιας ήδη διαμορφωμένης καταστασης.

 ΑΤΟΜΟ

ΑΙΤΙΑ  -  ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ   ΤΟΜΕΑΣ

(Αξιολόγηση των επιδράσεων της έννοιας στη σωματική διάπλαση και στην ικανοποίηση βασικών βιολογικών αναγκών και στην πρόκληση βιολογικής ευεξίας ή εκφυλισμού)

Ικανοποίηση των βιολογικών αναγκών αλλά και η επίδραση των διαφόρων παραγόντων στη σωματική υγεία του ανθρώπου

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΣ  ΤΟΜΕΑΣ

( Εξετάζουμε την επίδραση της έννοιας στην καλλιέργεια και ανάδειξη συναισθημάτων - κατώτερων ή ανώτερων - τη λειτουργία της στην ευαισθητοποίηση και εξανθρωπισμό του ατόμου και γενικότερα την οριοθέτηση της έννοιας στην ποιοτική στάθμη των ψυχικών συναισθημάτων)

Δημιουργία ψυχονευρωτικών καταστάσεων, αίσθηση ανασφάλειας και άγχους, αλλοίωση του ψυχικού κόσμου, συναισθηματική διάσταση, διέγερση ή ατονία συναισθημάτων (χαρά, λύπη, αισιοδοξία, προσδοκία, απογοήτευση...)

ΗΘΙΚΟΣ  ΤΟΜΕΑΣ

(Με τρόπο επηρεάζεται η ηθικοποίηση και η ενίσχυση των ηθικών αντιστάσεων του ανθρώπου και κατά πόσο επηρεάζεται η ηθική συνείδηση του ατόμου)

Φαινόμενα ανηθικότητας, διαφθοράς, ακολασίας, υποκατάσταση της ανθρωπιάς από στυγνό κυνισμό και αδιαφορία, αδράνεια ιδανικών και κρίση αξιών και αρετών, κοινωνική δυσπραξία στην αξιοκρατική αντιμετώπιση των πολιτών, αμοραλισμός, πεσσιμισμός, μηδενισμός, απανθρωποποίηση, διάβρωση ανθρώπινης προσωπικότητας και αξιοπρέπειας

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ  ΤΟΜΕΑΣ

(Επίδραση της έννοιας στην πνευματική συγκρότηση και πληρότητα του ατόμου, στη διεύρυνση του πνευματικού ορίζοντα, στην αφύπνιση των αντιληπτικών και κριτικών του ικανοτήτων, στην εξύψωση της  νοητικής καλλιέργειας)

Πνευματική μονομέρεια, κίνδυνος αποπροσανατολισμού, πνευματική νωθρότητα και αδιαφορία, μονοδιάστατη ανάπτυξη του ατόμου με παράλληλη αδιαφορία για εσωτερική καλλιέργεια, έλλειψη πνευματικών αναζητήσεων (ð ναρκωτικά, πνευματικές αναζητήσεις που οδηγούν σε καταστροφικές επιλογές), μαρασμός επιστημών, φιλοσοφίας, αισθητικής καλλιέργειας, Τέχνης

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ - ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ  ΤΟΜΕΑΣ

(  Η συμβολή του θέματος στην αφύπνιση της κοινωνικής και πολιτικής συνείδησης και ευαισθησίας του ανθρώπου - πολίτη,  στη διαμόρφωση της κοινωνικής του συμπεριφοράς και γενικότερα στην ένταξη του στην κοινωνία και στη συμβολή του ή όχι στην πρόοδο της ή στον αποπροσανατολισμό της )

Απανθρωποποίηση, κοινωνική παθογένεια (βία, εγκληματικότητα, μαζοποίηση, περιθωριοποίηση), διοικητική αρρυθμία, τυποποιημένη κοινωνική ζωή, χαλαρότητα διατομικών σχέσεων, αναρχία, καταστρατήγηση της έννομης τάξης, αδιαφορία για το κοινωνικό σύνολο και τα κοινά προβλήματα ð υποβάθμιση ποιότητας ζωής

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΣ   ΤΟΜΕΑΣ

(Κατά πόσο το θέμα συμβάλλει στην καλλιέργεια των έμφυτων δημιουργικών τάσεων του ανθρώπου, πόσο επηρεάζει την επιλογή επαγγέλματος και με ποιο τρόπο επιδρά στην ομαλή ένταξη του στο παραγωγικό σύστημα της κοινωνίας)

Αδυναμία του ανθρώπου να αποδώσει στο χώρο εργασίας του, να καλλιεργήσει τις δημιουργικές του ικανότητες και δεξιότητες, να νιώσει τη χαρά της δημιουργίας και την αίσθηση της πληρότητας που του παρέχει η εργασία, να συμβάλει στην οικονομική πρόοδο του ίδιου και της κοινωνίας, να νιώσει ενεργό και χρήσιμο μέλος, να αναπτύξει το αίσθημα  υπευθυνότητας και ευθύνης

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ   ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Α.  ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ   ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

1.    Μαζοποιηση - Τυποποίηση , Ωφελιμισμος , Χρησιμοθηρία

2.    Αδιαφορία για τα κοινά

3.    Ατόνωση θεσμών, αξιών, ιδανικών

4.    Απανθρωποποίηση

5.    Βία, εγκληματικότητα  και   ο, τιδήποτε  αποτελεί   «καρκίνωμα» του  πολιτισμού

6.    Κατακερματισμός ανθρώπινων  σχέσεων

7.    Εξορθολογισμός της έννοιας του ανθρώπου και προσκόλληση του σε εφήμερες, υλικοκεντρικές απολαύσεις

8.    Ανισότητα, κοινωνικές διακρίσεις, καταστρατήγηση δικαιωμάτων, σύνθλιψη προσωπικότητας

9.    Δουλοπρέπεια, ασυνειδησία, παρασιτισμός, μισαλλοδοξία, εκμετάλλευση αδυνάτων, πνευματικός μαρασμός

10.Αδιαφορία για τα κοινά, πόλεμοι, διαφθορά, εξαθλίωση κατώτερων κοινωνικών ομάδων και λαών, εξειδίκευση ð πνευματική μονομέρεια.

11.o  αλλοτριωτικός και αποπροσανατολιστικός χαρακτήρας της ζωής, οι αξίες που προάγει

{εκμηδενισμός, υλικοκεντρισμός, κολακεία, ανισοτιμία, υλική ευδαιμονία}

12.διάβρωση της ανθρώπινης προσωπικότητας ð αλλοτρίωση, επικοινωνιακό αδιέξοδο, περιθωριοποίηση, επικράτηση ατομοκεντρισμού αντί του αλτρουισμού, υποβάθμιση συλλογικής δραστηριότητας

13.σύγχρονος - εξουθενωτικός ρυθμός ζωής  αποστασιοποιεί τον άνθρωπο από τις κοινωνικές διεργασίες και τον καθιστά πλέον απλό θεατή των δρώμενων

14.ελλιπής λειτουργία των φορέων κοινωνικοποίησης  και έλλειψη ανθρωποπλαστικής και ανθρωπιστικής παιδείας σε συνδυασμό με την έλλειψη καλλιέργειας εσωτερικής και κατάλληλης αγωγής

15.απομόνωση, μοναξιά ð αντικοινωνική  συμπεριφορά,  αδυναμία  ολοκλήρωσης.

16.μετατροπή του ατόμου σε παθιασμένο κυνηγό ιδανικών  ð οδηγείται σε χιμαιρικές αναζητήσεις

17.κυνικός αποδέκτης του ρεαλισμού ð εμπορευματοποίηση ανθρώπινης επικοινωνίας  και μετατροπή της σε αντικείμενο ανταλλαγής

18.κλίμα ανασφάλειας, χαλάρωσης, συμβατικότητας, επιφυλακτικότητας

19.νέκρωση επικοινωνιακής λειτουργίας ð προσβολή αξιών και ιδανικών,  πνεύμα  ωφελιμισμού και  χρησιμοθηρίας

20.κοινωνική συμπεριφορά που αποκλίνει από το μέσο υγιή  όρο  και εμφάνιση αντικοινωνικών εκδηλώσεων

21.τα άτομα ακολουθούν φυγόκεντρη διαδικασία

22.δοκιμασία της κοινωνικής συνοχής ð τα κοινωνικά  θεμέλια γίνονται ευάλωτα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ   ΗΘΙΚΗΣ ΤΕΛΜΑΤΩΣΗΣ (μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αίτια για τη γέννηση ενός προβλήματος ή ως αποτελέσματα - συνέπειες της δράσης του θέματος που αναλύουμε)

F  ΄Ελλειψη  επικοινωνίας, συνειδησιακός βιασμός προσωπικότητας, παραγκωνισμός αυτοέκφρασης  και  έλλειψη  πλουραλισμού απορριψη ανθρωποκεντρισμού,

F  αντιθέσεις του σύγχρονου πολιτισμού,  χλιδή # υποσιτισμός, φαυλότητα  και ασυνέπεια της ηθικής ζωής 

F  επιβολή ύλης  έναντι του πνεύματος , αποπροσωποποίηση, πεσσιμισμός , αμοραλισμός .

F  πολιτιστική ανισομέρεια  εξαιτίας της υλικής υπερτροφίας και της πνευματικής ατροφίας

ΛΥΣΕΙΣ

1.   ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

ΘΕΤΙΚΑ		ΑΡΝΗΤΙΚΑ
Υπόληψη	Αγωνιστικότητα	Αναξιοπρέπεια	Απερισκεψία
Αξιοπρέπεια	Προνοητικότητα	Ανειλικρίνεια	Επιπολαιότητα
Ηθικότητα	Διαλλακτικότητα	Ανηθικότητα	Αυταρχικότητα
Προσήνεια	Σταθερότητα	Φαυλότητα	Συκοφαντία
Επιείκεια	Αυτοπεποίθηση	Υποταγή	Αδράνεια
Εχεμύθεια	Ρεαλιστικότητα	Νοσηρή φαντασία	Μνησικακία
Συνέπεια	Κοινωνικότητα	Παθητικότητα	Απαισιοδοξία
Δημιουργική δραστηριότητα		Δογματικότητα

            Μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε ως θετικά ή αρνητικά στοιχεία στη διαμόρφωση προσωπικότητας, αλλά και ως αίτια ή λύσεις

2.   ΑΞΙΕΣ  ΖΩΗΣ  ΚΑΙ   ΑΡΕΤΕΣ

            Τα   κοινωνικά φαινόμενα  και οι κοινωνικοί θεσμοί στην προσπάθεια τους να  βρούν ηθική και θεωρητική δικαίωση και υποστήριξη, εμπνέουν και ορίζουν ορισμένες αρχές, απόψεις [αξιες ζωής], που η παραδοχή τους από τα άτομα τις καθιερώνει ως αρετές και η αποδοχή τους σημασιολογεί την ένταξη των ανθρώπων στη ζωή .

            Ως αξίες και αρετές μπορούμε να σκιαγραφήσουμε :

·      αγάπη ζωής, χαράς κι ευτυχίας, σεβασμός ατομικής αξιοπρέπειας και ελευθερίας συνείδησης, αξιοκρατία, ατομική πρωτοβουλία, δικαιοσύνη

·      πατριωτισμός, διεθνισμός, ανθρωπισμός, ειρήνη

·      μόρφωση, πολυμέρεια

·      σεβασμός και αγάπη της ανθρώπινης δημιουργίας, ανθρώπινες σχέσεις κι επικοινωνία, ευγένεια, αλληλοσυνεργασία, αλληλεγγύη, αλτρουισμός, φιλαλληλία

·      σεβασμός της προσωπικότητας του άλλου, καθώς είναι ενεργό μέλος ενός ευρύτερου κοινωνικού συνόλου, συνεργασία, υπευθυνότητα, αξιοκρατία, δικαιοσύνη, ελευθερία, δημοκρατικό πολίτευμα, συμμετοχή στα κοινά

·      αγάπη εργασίας, αισιοδοξία, εργατικότητα, προγραμματισμός, αγωνιστικότητα 

·      ρεαλισμός, χρέος και συναίσθηση, φιλομάθεια, αυτοέλεγχος και κριτική

·      αντοχή, εξειδίκευση, ηρεμία, προοδευτικότητα, αντίληψη, ευρηματικότητα .

            Η αποδοχή των παραπάνω αξιών και αρετών οδηγεί στην πρόοδο και στην ευημερία της κοινωνίας και ειδικότερα στην ατομική επιτυχία, αφού ο άνθρωπος είναι αναπόσπαστο και πρωταρχικό μέλος του κοινωνικού συνόλου.