ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ

ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ

Φορείς κοινωνικοποίησης

1.    Νόμοι

2.    Τέχνη

3.    Πνευματικός άνθρωπος

4.    Αναβάθμιση των θεσμών και αξιών ð αλλαγή νοοτροπίας - αντίληψης για τη ζωή και τις αξίες

5.    Παιδεία

6.    Παράδοση

7.    Θρησκεία

Παράλληλα, όταν μιλάμε για  λύσεις  μπορούμε ν’ αναφερθούμε και στα στοιχεία που συνηγορούν στην πρόοδο της κοινωνίας, καθώς οι λύσεις δεν είναι τίποτε άλλο παρά η επιθυμία για αναβάθμιση και πρόοδο της ανθρώπινης κοινωνίας.

Β. ΕΠΙΔΡΑΣΗ  ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (όταν επιτρέπει η ανάπτυξη του θεματος)

Ο γεωγραφικός χώρος επηρεάζει τη συμπεριφορά του ατόμου και καθορίζει τον τρόπο δράσης του, την ιδεολογία και κυρίως τη ψυχική του διαθεση και ισορροπία. Ανάλογα τις κλιματολογικές συνθήκες ο άνθρωπος διαμορφώνει το χαρακτήρα του και αναλογα  με τις γεωγραφικές διαμορφώσεις αναπτυσσει τον πολιτισμό του.

( Εύκρατο κλίμα διαμορφώνει ανθρώπους πρόσχαρους  με ανάλογες κοινωνικές και ψυχικές επιδράσεις.

Ψυχρό κλίμα διαμορφώνει ανθρώπους απόμακρους, ορθολογιστικούς χωρίς παρορμήσεις , ψυχρούς, χωρίς  ιδαίτερα συναισθήματα)

Η γεωγραφική θέση της χωρας και η γεωπολιτική σημασία επιδρούν καταλυτικά στη διαμόρφωση και ανάπτυξη πολιτισμού ð δεν είναι τυχαία η ανάπτυξη των αρχαίων πολιτισμών αλλά και η διάδοση του ελληνικού στο χωρο της Μεσογείου

1.     

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

1.    Μελλοντική πορεία (σκιαγραφούμε τις επιδράσεις και επιπτώσεις  του θέματος, αν συνεχιστεί η δράση του )

π.χ Ναρκωτικά ð κοινωνία «ζούγκλας», όπου ο καθένας θα εγκληματεί για να εξασφαλίσει τη δόση του

2.    Παρουσίαση μιας τρίτης άποψης, όταν το θέμα διαπραγματεύεται δύο διαμετρικά αντίθετες απόψεις.

Ατομο και κοινωνία και ο ρόλος τους στην ιστορική εξέλιξη ð .... Μόνο η κοινή, συντονισμένη και εναρμονισμένη δράση των δύο παραγόντων μπορεί να επιφέρει σημαντική μεταβολή στην ιστορική πραγματικότητα και να αποτελέσει το έναυσμα για ένα καλύτερο κόσμο. Οι άλλες εκτιμήσεις εκτός του το είναι μονόπλευρες και μονοσήμαντες αποτελούν μονόδρομο και δεν προσφέρουν λύση αποδεκτή και τεκμηριωμένη.

3.    Παρουσίαση του τελευταίου ζητήματος, όπου συνήθως αναφέρεται στις λύσεις, στους τρόπους αντιμετώπισης του συγκεκριμένου προβλήματος

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ   ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

1.         ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

            Η εποχή μας, εποχή αντιφάσεων και πολύμορφων κρίσεων αντιμετωπίζει ένα παράδοξο φαινόμενο’ οι άνθρωποι εξαιτίας της αστικής ανάπτυξης, της  τεχνολογικής  εξέλιξης που περιόρισε ή εκμηδένισε  τις πνευματικές αναζητήσεις του ατόμου αλλά και της πεσιμιστικής διάθεσης και της διαβρωτικής επίδρασης των κοινωνικών δομών, που κάθε άλλο παρά συνηγορούν στην εξομάλυνση και αναβάθμιση της ποιότητας ζωής, βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα πλήθος πολύμορφων και πολυποίκιλων προβλημάτων που αδρανοποιεί τις προϋποθέσεις ανάκαμψης.

            Σήμερα, όπου η τεχνοκρατική ζωή αποτελεί την πεμπτουσία επιδίωξης κάθε «σύγχρονου» ανθρώπου, πληθαίνουν τα φαινόμενα ........

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ

1.    Αναφορά στα χαρακτηριστικά της κοινωνίας που γεννούν, αναπαράγουν, επιτείνουν και διευρύνουν το πρόβλημα

Σχέσεις κοινωνικές

(περιγραφή και αναζήτηση του ρόλου τους στη γέννηση ή τη διόγκωση του φαινομένου)

Αξίες και κοινωνικές δομές

 

2.    Διαχρονικότητα ή όχι του προβλήματος

3.    Εντοπισμός  του προβλήματος και αναφορά στο χώρο δράσης του.

·      κοινωνικές ομάδες και ταξεις (ναρκομανείς, περιθωριοποιημένα άτομα, κοινωνικά ανήμποροι, χαμηλού βιοτικού ή πνευματικού επιπέδου, ρατσιστικά φαινόμενα....)

·      ανθρώπινες  και κοινωνικές δραστηριότητες (χώρος εργασίας, σχέση με τη φύση, σχέση ατόμου - τεχνολογίας, διαπροσωπικές σχέσεις....)

4.   Ορισμός ( αν απαιτεί το θέμα  -αλλοτρίωση, τυποποίηση, μαζοποίηση)

ΚΥΡΙΟ  ΘΕΜΑ

Αναλύουμε τα ζητούμενα και, όταν δεν μας δίνονται, επιγραμματικά αναφέρουμε αίτια, συνέπειες, τρόπους αντιμετώπισης. Στην  περίπτωση αυτή η επιγραμματική αναφορά δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 10 - 12 σειρές.

ΑΙΤΙΑ

            Στην αναζήτηση των αιτιών μπορούμε να ανατρέξουμε 

Α.    ΣΧΕΣΗ ΑΤΟΜΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΖΩΗΣ

FΓρήγοροι ρυθμοί ανάπτυξης è ωραριοποίηση, περιορισμός ελεύθερου χρόνου, αγχώδης μετακινήσεις, άγχος, αποξένωση, απομόνωση, εγωκεντρισμό, μοναξιά, αλλοτρίωση, διάρρηξη διατομικών σχέσεων

FΠαραγωγή προϊόντων που ο ίδιος ο άνθρωπος δεν καταναλώνει  è απομάκρυνση από τα προϊόντα παραγωγής, αποστασιοποίηση και ψυχολογική διάσταση από τα δημιουργήματα του.

FΚυνισμός διαπροσωπικών σχέσεων - απογύμνωση ηθική ...

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ    Η απογύμνωση και ο κυνισμός των διαπροσωπικών σχέσεων είναι  από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εποχής μας καθώς υπάρχει παντού’ στην ψυχή, στο σώμα, στα συναισθήματα και ο άνθρωπος νιώθει την ανάγκη να δολοφονήσει την υποκρισία των διανθρώπινων σχεσεων. Αμοραλισμός, απαισιοδοξία, πεσσιμισμός και μηδενισμός είναι τα ιδεολογικά υπόβαθρα των συναισθημάτων αυτών. Ο άνθρωπος αναπόφευκτα πλησιάζει σε μια καμπή της ζωής του που οδηγεί στο θρίαμβο των αλλότριων ιδεών, στην πλήρη απανθρωποποίηση και αποχαύνωση χωρίς, μέχρι στιγμής, να προβάλλει αντιδράσεις  και να ενεργοποιεί τη ζωντάνια και ζωτικότητα που διαθέτει ώστε να απεγκλωβιστεί και να ατενήσει μια διαφορετική προοπτική αισιοδοξίας και ανθρωπισμού.

            Ζούμε σ’  έναν κόσμο χωρίς επιφυλάξεις και προσχήματα, που ολοένα αυξάνονται οι φωνές αμφισβήτησης, ελαχιστοποιούνται τα ανέγγιχτα κοινωνικά σχήματα και διαρκώς ζούμε σ’  ένα κατεστημένο, όπου ένα από τα κύρια γνωρίσματα του είναι ......

Β. ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ   Ο σύγχρονος μεταβιομηχανικός πολιτισμός έχει αυξήσει τις δυνατότητες του ανθρώπου να ζήσει μια ελεύθερη , πλούσια ζωή, που θα ανταποκρίνεται στις ικανότητες του. Ο άνθρωπος όμως δεν έχει βρει ακόμα το δρόμο ν’ αντιληφθεί αυτές τις δυνατότητες’ στην εποχή μας  επικρατούν υλικά και πνευματικά αγαθά, δουλεία και φτώχεια. Η συνεχής μεταβολή της κοινωνίας εξαιτίας της καλπάζουσας τεχνολογικής ανάπτυξης, ευνοεί την απρόσωπη οργάνωση  με την οποία ο άνθρωπος τείνει να χάσει όλο και πιο πολύ την προσωπική του υπόσταση.

            Ετσι, παρατηρείται το αντιφατικό φαινόμενο .... και  ταυτόχρονα ο υποβιβασμός της  ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της μαζοποίησης, του αποπροσανατολισμού, της μοναξιάς και της γενικότερης σήψης θεσμών και αξιών.

............................................

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ   ΣΗΜΕΙΩΝ

Βασικό σημείο της αναπτυξης ενός θέματος είναι η διερεύνηση των επιμέρους ενοτήτων που υπολανθάνουν. Κρίνεται σκόπιμο πριν την ανάπτυξη του να παρουσιάσουμε σε μεταβατική παράγραφο τις διάφορες μορφές και είδη του Βεβαια, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η ανάπτυξη της συγκεκριμένης παραγράφου, δεν μπορεί να επεκτείνεται σε έκταση μεγαλύτερη των 5-6 σειρών. Συγκεκριμένα’

1.             «η αξία της ελευθερίας»

Ανάλυση των μορφών ελευθερίας -εξωτερική και εσωτερική

Εξωτερική. Εθνική, οικονομική, προσωπική, πολιτική, κοινωνική

Εσωτερική. Ηθική, πνευματική

2.   «αλλοτρίωση και σύγχρονη εποχή»

Μορφές αλλοτρίωσης -που παρουσιάζεται το φαινόμενο της αλλοτρίωσης

κοινωνία, εργασία, ατομική υπόσταση, ιδεολογία, αντιλήψεις....

Οταν δεν προσδιορίζεται η υφή του θέματος π.χ. «η αλλοτρίωση σήμερα», «η αξία της ελευθερίας» είμαστε υποχρεωμένοι να αναφερθούμε διεξοδικά σε κάθε μορφή - είδος της έννοιας

                Σε περίπτωση που μας ζητείται η ανάλυση του θέματος σε ένα καθορισμένο πλαίσιο π.χ «η αλλοτρίωση στις διαπροσωπικές σχεσεις» ή «η αξία της κοινωνικής ελευθερίας» στη μεταβατική παράγραφο θα αναφερθούμε και στις άλλες μορφές - είδη της αλλοτρίωσης ή της ελευθερίας

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ

                Για την ανάπτυξη πολλών θεμάτων είναι αναγκαίο να υπάρχουν κάποιοι παράγοντες,  προϋποθέσεις

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ

Fηθική - χαρακτηρας

Fψυχική ισορροπία και ψυχικά χαρίσματα (επιμονή, θέληση, αποφασιστικότητα, υπομονή, καρτερικότητα, αλτρουισμός, φιλαλληλία, σεβασμός ...)

Fπνευματική (επίπεδο μόρφωσης, κριτική, ιδεολογία, έρευνα, γόνιμη αμφισβήτηση, πνευματική ωριμότητα ...)

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ

πολιτική κατάσταση (δημοκρατία, ελευθερία, έλλειψη ή όχι λογοκρισίας, νομοθεσία)

πνευματική καλλιέργεια, (πνευματικό υπόβαθρο)

κοινωνική κατάσταση (υπάρξη ή όχι κοινωνικών προβλημάτων, επίδραση των φορέων κοινωνικοποίησης, ανθρώπινες σχέσεις, σύγκρουση ατομικού - κοινωνικού συμφέροντος, ευαισθητοποίηση της κοινωνίας στα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας)

ιδεολογία (κρίση αξιών - θεσμών, ανθρώπινα δικαιώματα, ανθρωπισμός, εθνισμός, διεθνι-σμός, άμιλλα, συνεργασία, ποιότητα ζωής)

ΑΞΙΕΣ

Είδη

υλικές

ηθικοπνευματικές.  δόξα, γνώση, παιδεία, τέχνη, επιστήμη, θρησκεία, αισιοδοξία, κριτική, προγραμματισμός, αυτογνωσία, αυτοκυριαρχία, ευθύνη ....

κοινωνικές. Πατρίδα, ελευθερία, άμιλλα, δικαιοσύνη, σεβασμός, διάλογος, δημοκρατία, αξιοκρατία, ανθρωπισμός, ευνομία  ....

εθνικές.  Εθνικό φρόνημα, φιλοπατρία, συνείδηση εθνικής ταυτότητας, εθνικό φρόνημα

                Οι αξίες είναι έμφυτες στον ανθρωπο και η πραγμάτωση τους φέρνει πολιτιστική ανάταση και πρόοδο. Οι έμφυτες αξίες οδήγησαν τον άνθρωπο στην ανάπτυξη πολιτισμού και μάλιστα ταυτίζονται με τα αγαθά που ικανοποιούν τις ανάγκες του και γι΄αυτό αποτελούν και τα «ιδανικά του»

ΓΕΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΞΙΩΝ

Πρόλογος εμφυτη κοινωνικότητα και πνευματικότητα, η πραγματωση των αξιών προσδιορίζει και την ποιότητα της πολιτιστικής προόδου

Μεταβατική παράγραφος

διάκριση της έννοιας (μορφές - είδη\ που εντοπίζεται)

Κύριο θέμα

1* προϋποθέσεις  που πρέπει να υπάρχουν για την εμφάνιση και αξιοποίηση της έννοιας (ελευθερία, δημοκρατικό πολίτευμα, πνευματικό και ιδεολογικό υπόβαθρο, παιδεία, ανθρωπισμός)

2 * γνωρίσματα της έννοιας 

3 * Αίτια έλλειψης της έννοιας (όταν μπορούμε να τα αναφέρουμε)

4 * Αξία \ σημασία της έννοιας και επιδράσεις σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο

5* Ανάπτυξη εξ’ αντιθέτου (έλλειψη ή υπερβολή της έννοιας. Αναπτυσσουμε το αντίθετο της έννοιας -αξιοκρατία \ αναξιοκρατία - ή αναφερόμαστε στην απουσία. και στις επιπτώσεις της) Με τον τρόπο αυτό τεκμηριώνουμε την αξία της και ολοκληρώνουμε την επιχειρηματολογία μας [1]

Επίλογος

 Υπογραμμίζεται η θετική - κυρίως - επίδραση της έννοιας, η διατηρηση της και η συνειδητή προσπάθεια για την ευόδωση και πραγμάτωση της θετικής έννοιας

ΣΧΕΣΕΙΣ ΑΤΟΜΟΥ - ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Ο κάθε άνθρωπος είναι στενά συνδεδεμένος με την κοινωνία’ οι υλικές συνθήκες της ζωής του, τα πνευματικά του ενδιαφέροντα, η σκέψη του, οι ηθικές αρχές είναι αποτέλεσμα της κοινωνικής επίδρασης, φέρνουν τη σφραγίδα της  υπάρχουσας κοινωνικής τάξης πραγμάτων και παρδαδόσεων.

Αντιπαράθεση των δύο εννοιών  (Το άτομο επιθυμεί την προβολή και την επιτυχία του ενώ πολλές φορες το κοινωνικό περιβάλλον με τους περιορισμούς και τις υποχρεώσεις που επιβάλλει περιορίζει το άτομο)

Το άτομο δέχεται επιδράσεις από το:

·       οικογενειακό περιβάλλον

·       άμεσο κοινωνικό περιβάλλον (συγγενείς, φίλοι ...)

·       κράτος (πολιτική ζωή, νόμοι, παιδεία, ΜΜΕ)

·       έμμεσο κοινωνικό περιβάλλον (τύπος, κοινωνικές, πολιτισμικές συνθήκες, θρησκεία, ήθη)

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ’ Ομαλή κοινωνικοποίηση του ατόμου, όταν αναπτύσσεται σε ένα υγιές, ελεύθερο, δημοκρατικό περιβάλλον, το οποίο παρέχει δυνατότητες για ανάλειψη πρωτοβουλιών.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ

1.     Σωστός επαγγελματικός προσανατολισμός ð ομαλή ένταξη του ατόμου στο χωρο εργασίας

2.     Πνευματικοί προσανατολισμοί ð ομαλή ένταξη στην πνευματικη και πολιτιστική ζωή

3.     Διαμόρφωση υγιούς πολιτικής προσωπικότητας ð ομαλή ένταξη στην πολιτική ζωή

1-3 ð διάπλαση υγιούς προσωπικότητας, με κατάλληλα πνευματικά, ηθικά, ψυχικά και επαγγελματικά εφόδια ð ολοκλήρωση ατόμου και κοινωνική του καταξίωση ð πρόοδος κοινωνίας

                 ò

α. κοινωνική αρμονία	β. κοινωνική πρόοδος
κατοχύρωση ελευθερίας	ανάπτυξη οικονομίας
δημοκρατική διοίκηση	ανύψωση βιοτικού επιπέδου
ομαλή λειτουργία κοινωνίας
αρμονικές σχεσεις πολίτη - κράτους	ποιοτικό ανέβασμα παιδείας
ευνομία, αξιοκρατία, ειρήνη	κοινωνική πρόνοια
σωστες διαπροσωπικές σχεσεις	πρόοδος επιστημών, γραμμάτων, Τεχνών
συνοχή κοινωνικής δομής

ΑΤΟΜΟ

Επαγγελματική - οικονομική αποκατάσταση

πνευματική καλλιέργεια, ανάπτυξη ανθρωπιστικών και ηθικών αξιών

ολοκλήρωση προσωπικότητας  αυτοπραγμάτωση

κοινωνική καταξίωση, κοινωνική συνύπαρξη ð ανάπτυξη συνείδησης και πολιτικής οντότητας, αποφυγή μοναξιά, περιθωριοποίησης

υπευθυνότητα, συλλογικότητα, αλληλεγγύη ð ανάπλαση κοινωνίας

ανάπτυξη αυτοπειθαρχίας, αυτοσεβασμού, υπευθυνότητας

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Φαρμάκης Δ. Κ,  Μεθοδολογία έκθεσης

Δημητρακόπουλος Γ., Εκθέσεις Λυκείου

Φραγκούλης Αθ.,  Η έκθεση ιδεών, τεχνική και μεθοδολογία

---

[1] Αν η έννοια είναι διττή _-εθνικισμός - είμαστε υποχρεωμένοι να σχολιάσουμε και τις δύο όψεις της