ΔΙΚΑΙΩΜΑ - ΚΑΘΗΚΟΝ

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΑ

Δικαίωμα < δικαιόω - ω = δικαιώνω, αποδίδω το δίκαιο, αναγνωρίζω κάτι ως δίκαιο

Η προστασία των δικαιωμάτων αντανακλά και την ποιότητα του πολιτισμού μας.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ  ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Με την εμφάνιση των πρώτων μορφών κοινωνικής συγκρότησης, ο άνθρωπος έχασε ορισμένα απόλυτα δικαιώματα, που μετατράπηκαν σε υποχρεώσεις (καθήκοντα). Με την πάροδο του χρόνου υπήρξε μια διαρκώς αύξουσα καταστρατήγηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, των οποίων η κατοχύρωση και η διασφάλιση συνεχώς αμφισβητούνταν’

Σταθμοί στην απόκτηση, διασφάλιση και κατοχύρωση των δικαιωμάτων είναι:

α) Η «Μάγκνα Χάρτα» στην Αγγλία (1215)

β) Η Αμερικανή Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου (1776)

γ) Η Γαλλική  Επανάσταση (1789)

δ) Η οικουμενική διακήρυξη των δικαιωμάτων (1948)

ε) Η σύμβαση της Ρώμης (1950)

Ειδη δικαιωματων

·      Ατομικά (απορρέουν από την ελεύθερη προσωπικότητα του ατόμου, από την αυθύπαρκτη ύπαρξη του, από την ιδιαιτερότητα του ως νοήμων οντότητα). Απόρρητο επικοινωνιών, ελευθερίας - προσωπικής, έκφρασης, θρησκείας, παιδείας-, άσυλο οικογενειακής κατοικίας.....

·      Κοινωνικά (τα δικαιώματα του ατόμου ως ενεργό μέλος της κοινωνίας). Εξασφάλιση εργασίας, κρατική μέριμνα για υγεία, παιδεία, ασφάλιση των εργαζομένων, συνταξιοδότησης....

·      Πολιτικά (εκφράζουν την πολιτική υπόσταση του ατόμου-πολίτη και αναγνωρίζουν την πολιτική βούληση κι έκφραση). «Εκλέγειν και εκλέγεσθαι, διορισμού στα διάφορα δημόσια αξιώματα, ελεύθερης συμμετοχής στα κοινά, στη λήψη αποφάσεων και στην απονομή δικαιοσύνης.

·      Αστικά (καθορίζονται από το αστικό ή ιδιωτικό δίκαιο). Οικονομικές συναλλαγές, σχέσεις με την κινητή και ακίνητη περιουσία, κληρονομικές σχέσεις....

Ανάμεσα στο άτομο και στην κοινωνία έχει συναφθεί «ένα κοινωνικό συμβόλαιο» βάση του οποίου αποτελεί η διαρκής σχέση δικαιώματος - καθήκοντος ανάμεσα στο άτομο και την κοινωνία. Η διαλεκτική αυτή σχέση ατόμου - κοινωνίας  και η συνακόλουθη κοινωνική αρμονία επιτυγχάνεται μόνο σε κλίμα συνεννόησης και κοινωνικής αρωγής. Αναμφισβήτητα τα δικαιώματα καθορίζονται και πραγματώνονται μόνο σε καθεστώς δημοκρατίας, που αποτελεί φερέγγυο για τη θεσμοθέτηση αλλά και την εφαρμογή τους.

            Η έννοια του δικαιώματος αλλά και ο βαθμός αναγνώρισης και αποδοχής των ανθρώπινων δικαιωμάτων υποδεικνύει το βαθμό ευαισθησίας του κράτους και την προσωποπαγή υφή του. Τα δικαιώματα, η ελεύθερη και ανεμπόδιστη δραστηριότητα του ανθρώπου, σύμφυτη με τον ορθό λόγο και το δίκαιο, υποδηλώνουν την αξία του ατόμου και αποτελούν την ειδοποιό διαφορά του από τα ζώα’ η αξία του ανθρώπου αποδεικνύεται από την καλλιέργεια της ψυχής και του πνεύματος, από την ηθική του αλλά και από την ελεύθερη έκφραση  και σκέψη του, αφού μόνο τότε αποκτά αυτοσεβασμό, αξιοπρέπεια και ευθύνη, ολοκληρώνεται ως οντότητα.

Βασικά ανθρώπινα δικαιώματα που παραβιάζονται σήμερα

Δικαίωμα ζωής.

Ο άνθρωπος αποτελεί την πεμπτουσία των δημιουργημάτων, το κέντρο κάθε πολιτιστικής δραστηριότητας και κάθε επιστημονική, τεχνολογική ανακάλυψη αποβλεπει στη βελτίωση των συνθηκών ζωής του.

            Σήμερα, όμως, παρατηρείται μία αντινομία’ ο άνθρωπος υποβαθμίστηκε όσο ποτέ άλλοτε, τέθηκε στο περιθώριο, ο πόλεμος εξευτελίζει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, οι εκτελέσεις, οι κακοποιήσεις, οι καταδικαστικές αποφάσεις ενισχύουν την απαίτηση για σεβασμό της κοινωνικής ζωής.

Δικαίωμα υγείας

Πρώτιστο αγαθό και δώρο της φύσης. Αν και αποτελεί πρώτο μέλημα του ανθρώπου δεν εξαρτάται μόνο από αυτόν.  Η υγεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το γενικότερο κοινωνικό και πολιτειακό πλαίσιο και εκφράζεται ως υγειονομική περίθαλψη και κοινωνική ασφάλιση.

Σήμερα, σε πολλές χώρες του λεγόμενου «Τρίτου κόσμου» η θνησιμότητα έχει παρει μεγάλες διαστάσεις, η αδιαφορία των υπευθύνων είναι προκλητική, η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι ανευ προηγουμένου αποδεικνύουν με παραστατικό τροπο την ποιότητα του πολιτισμού

Δικαίωμα εργασίας

            Η εργασία αποτελεί μία καταξιωμένη και αναγκαία απασχόληση που προάγει τον πολιτισμό.

            Σήμερα, η ανεργία καταδικάζει τον άνθρωπο σε αδράνεια και στασιμότητα, το άτομο από πρωταγωνιστής και δημιουργός μεταβλήθηκε σε απλό θεατή, τέθηκε στο περιθώριο και καταπονείται ψυχικά. Ακόμα και αν έχουν κατοχυρωθεί νομικά ρυθμίσεις που αποβλέπουν πλήρη ισότητα στην αμοιβή του άνδρα και της γυναίκας, στον εργασιακό χώρο παρατηρούνται αδικίες σε βάρος της εργαζόμενης γυναίκας.

Δικαίωμα μόρφωσης

            Σήμερα, σε πολλές περιπτώσεις, η αξιοκρατία στο χώρο της παιδείας είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Σκοπιμότητες με παραμορφωτικές επιδράσεις ενός ανήθικου τρόπου σκέψης διαστρεβλώνουν το ουσιαστικό νόημα της παιδείας, ενώ η εκπαίδευση στερείται ηθικών αρχών. Ο αναλφαβητισμός και η έλλειψη σεβασμού προς το άτομο και τις πνευματικές του ανησυχίες αντανακλούν την υποβαθμισμένη ποιότητα ζωής μας.

Δικαίωμα ελευθερίας

            «Η ελευθερία είναι το ψωμί των λαών»’ η νομική της κατοχύρωση αποτέλεσε πρωταρχικό μέλημα των πρώτων δημοκρατικών κοινωνιών, ενώ ο κριτικό διάλογος έδωσε νέα πνολή στις διαπροσωπικές σχέσεις και καθιέρωσε την ελευθεροφροσύνη.

            Ωστόσο, δεν είναι λίγες σήμερα οι περιπτώσεις όπου η επιβολή των επιχειρημάτων δεν γίνεται με την πειθώ του λόγου αλλά με την αδικία, το ψέμα, τη δημαγωγία. Η ανηθικότητα που σαγηνεύει τους πολιτικά καταξιωμένους ηγέτες αλλοιώνει τη δημοκρατία, γιατί ο δήμος μετατρέπεται σε όχλο, ενώ ο πολιτικός λόγος σε δημαγωγία, υπονομεύοντας τις πολιτιστικές αξίες

Δείγματα παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων

1.    Η χρήση βίας -σωματικής ή ψυχολογικής- που παραβιάζει κάθε ανθρώπινο δικαίωμα

2.    Η λογοκρισία, η φίμωση του τύπου και των ΜΜΕ, η παραβίαση του απόρρητου της αλληλογραφίας

3.    Η παραβίαση του οικογενειακού ή του πανεπιστημιακού ασύλου, η αυθαιρεσίες ορισμένων αξιωματούχων του κράτους

4.    Οι διώξεις για πολιτικές, θρησκευτικές, ιδεολογικές πεποιθήσεις, η αναξιοκρατία, η κοινωνική ανισότητα και ο νεποτισμός

5.    Η εργασία με ελλιπή ή χωρίς κοινωνική και ιατρική ασφάλιση, η εκμετάλλευση στο όνομα του ισχυρού και της φθηνής εργασίας.

ΚΑΘΗΚΟΝ

ΕννοιολογικΑ

Καθήκον < κατά + ήκω = η υποχρέωση του ατόμου να πράττει, να κάνει ό,τι αρμόζει σύμφωνα με τις επιταγές της κοινωνίας

ΕΙδη

Ατομικά. Μόρφωση, πνευματική καλλιέργεια, επιλογή κι ευσυνείδητη άσκηση επαγγέλματος, εντιμότητα

Κοινωνικά. Σεβασμός του συνανθρώπου, αγάπη, αλληλεγγύη, συνεργασία, σύμπνοια, δημιουργική προσφορά, μετριοπάθεια, έλλειψη αλαζονείας και  ατομισμού

Εθνικά. Φιλοπατρία, σεβασμός στις αξίες και τα ήθη, την παράδοση, τον πολιτισμό, διαφύλαξη της εθνικής ενότητας.

Πολιτικά. Τήρηση των νόμων, υπεράσπιση δημοκρατικού πολιτεύματος, ανάληψη ευθυνών, εκπλήρωση υποχρεώσεων

ΑΙΤΙΑ  Παραλειψησ  υποχρεωσεων

1.    Ιδιοσυγκρασία και χαρακτήρας του ατόμου ν’ απολαμβάνει τα αγαθά της κοινωνίας και να αδιαφορεί για τα καθήκοντα του

2.    Η ασυνέπεια και ο ασταθής χαρακτήρας των σύγχρονων ανθρώπων που επιτείνεται και από την καχυποψία των ανθρώπινων σχέσεων.

3.    Ο εσωστρεφής άνθρωπος και η αλλοτριωτική κοινωνία,  που προάγει  σχέσεις εφήμερες βασισμένες σε χρησιμοθηρικούς κανόνες και σε  σχέσεις εμπορικές και ανταλλαγής

4.    Η ροπή του ατόμου προς το εύκολο και ο απεμπολισμός του δύσκολου και του πιεστικού, όπως και η απροθυμία ανάληψης ευθυνών και υποχρεώσεων - αποτέλεσμα μιας κοινωνίας απρόσαλλης κοινωνίας.

5.    Ελλιπής διαπαιδαγώγηση και έλλειψη ευαισθησίας στην κοινή προσπάθεια  ανάνειψης της κοινωνίας και της ποιότητας ζωής, έλλειψη ενημέρωσης και υπολειτουργία των φορέων κοινωνικοποίησης.

6.    Κλονισμένη σχέση πολίτη - κράτους, - η πολιτεία έχει μετατραπεί σε αναξιόπιστο εταίρο του πολίτη και τον θεωρεί ως προϊόν εκμετάλλευσης και κέρδους.

7.    Φαινόμενα νοσηρότητας του πολιτικού συστήματος και των πολιτών, διαφθορά, ανηθικότητα, αναξιοκρατία, εκποίηση αξιών και θεσμών, φαυλότητα ð ο πολίτης αποξενώνεται συναισθηματικά από το κοινωνικό σύνολο, νιώθει ξένος, αποκομμένος από τους συνανθρωπους του.

8.    Αυξημένες υλικές ανάγκες, καταναλωτισμός, απαιτήσεις σύγχρονης κοινωνίας αποτρέπουν τη σκέψη και καθυποτάσσουν τη βούληση για αποδοχή των υποχρεώσεων και των ευθυνών.

Αξια

F Αυτοπραγμάτωση, ολοκλήρωση προσωπικότητας’ ο άνθρωπος  μαθαίνει να «χάνει και να κερδίζει ελευθερίες καθώς σχηματίζει κοινότητες. Πρέπει να δέχεται τους περιορισμούς της ομάδας στην ικανοποίηση των πρωτόγονων παρορμήσεών του» (Ρ. Γ. Τζέραντ).

F Κοινωνική συνοχή και αρμονική συνύπαρξη με τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας ð επιτυγχάνεται άνοδος του πολιτισμού και κοινωνική ισορροπία, τάξη, διασφαλίζεται η αξιοκρατία και αποτρέπονται κοινωνικές αντεγκλήσεις και αντιδικίες.

F Κοινωνική αναγνώριση, ομαλή ένταξη του ατόμου στο κοινωνικό σύνολο και εύρυθμη λειτουργία του πολιτεύματος και του πολιτικού συστήματος. Το άτομο μαθαίνει να ζει αλλά και να συμβιωνει με τις υποχρεώσεις του εντασσόμενο στην κοινωνία με όλες τις προϋποθέσεις  για κοινωνική ανάδειξη και αναγνώριση.

F Το καθήκον είναι μια «κατηγορηματική προστακτική» κατά τον Κάντ, μέσα όμως σε πνεύμα ελευθερίας, αυτονομίας και  ελεύθερης βούλησης και όχι εξαναγκασμού ή αποτέλεσμα «τυφλής βούλησης», άγνοιας, αμάθειας, προλήψεως, φόβου, απειλής.

Το άτομο σε καμία περίπτωση δε δεσμεύεται από εξωτερικούς ή εσωτερικούς περιορισμούς και η εκπλήρωση των υποχρεώσεων του επαφίεται στη δική του θέληση και προθυμία.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ - ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ

ατομικα

1.    Διάβρωση ανθρωπινης προσωπικότητας.

2.    Έλλειψη σεβασμού, αλληλοβοήθειας, αλληλοστήριξης  προς το συνάθρωπο.

3.    Αδυναμία ολοκλήρωσης προσωπικότητας.

4.    Απανθρωποποίηση, αμοραλισμός, πεσσιμισμός, χαλαρότητα διατομικών σχέσεων

5.    Αδιαφορία για το κοινωνικό σύνολο και τα κοινα, υποβάθμιση ποιότητας ζωής

6.    Αδυναμία του ατόμου να νιώσει τη χαρά της δημιουργίας και του δημιουργικού μέλους της κοινωνίας

κοινωνικά

1.    διοικητική αρρυθμία, καταστρατήγηση της έννομης τάξης, υποβάθμιση ποιότητας ζωής

2.    επικοινωνιακό αδιέξοδο, κλίμα ανασφάλειας, ανηθικότητας, συμβατικότητας, επιφυλακτικότητας

3.    δοκιμασία κοινωνικής συνοχής, τα κοινωνικά θεμελια γίνονται ευάλωτα

4.    κοινωνικός μαρασμός και οπισθοδρόμηση

5.    ανισότητα, κοινωνικές διακρίσεις, ατόνωση θεσμών και αξιών, περιθωριοποίηση, απομόνωση, μοναξιά

ΣΥΓΚΡΙΣΗ  ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ - ΚΑΘΗΚΟΝΤΟΣ

            Το δικαίωμα γεννιούνται, αλλοιώνονται ή χάνονται. Πρόκειται  τη δίκαιη απαίτηση του πολίτη για απολαβή ορισμένων προνομίων και αγαθών που απορρέουν «ως αντάλλαγμα» προς τις υποχρεώσεις και τα καθήκοντα του. Ο νόμος προασπίζει και υπερασπίζει τα δικαιώματα των πολιτών, τα οποία στηρίζονται σε σχέση αλληλεξάρτησης με τα καθήκοντα και το ένα αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση του άλλου.

            Τα καθήκοντα απορρέουν από την αναγκαιότητα για εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας και συναποτελούν μαζί με τα δικαιώματα έννοιες καθοριστικές για την κοινωνική ισορροπία. Σύμφωνα με το γραπτό δίκαιο υπαγορεύονται από νομικό καταναγκασμό, δεν αποβλέπουν σε αμοιβή, δεν επιδέχονται συμβιβασμούς, ενώ σύμφωνα με το άγραφο δίκαιο δεν υπόκεινται σε κανένα εξωτερικό περιορισμό και υπακούουν στην ηθική της συνείδησης.

ΣΚΕΨΕΙΣ...

            Δικαίωμα και καθήκον έχουν αξία μόνο όταν είναι αποτέλεσμα ελεύθερης επιλογής του ατόμου, μακριά από εξωτερικούς καταναγκασμούς. Ο άνθρωπος καθίσταται αξία χωριστή, όταν αντιλαμβάνεται τις υποχρεώσεις του από τη στιγμή που εντάχθηκε στο κοινωνικό σύστημα. Η ανάπτυξη και η καλλιέργεια του ήθους, η ολοκλήρωση μιας αυθύπαρκτης και ορθολογικής οντότητας γίνεται μέσα από τους διαύλους του δικαιώματος και του καθήκοντος. Η αξιοπρέπεια, ο σεβασμός και ο αυτοσεβασμός, αξιοπρέπεια και η αξιοκρατική του πολίτη παράγονται από τη συναίσθηση των ευθυνών και των υποχρεώσεων του.

            Η συναίσθηση του καθήκοντος σε άμεση συνάρτηση με το δικαίωμα  και την ανάληψη ευθυνών και πρωτοβουλιών φανερώνουν το αληθινό ύφος της ανθρώπινης οντότητας, του ανθρώπινου χαρακτήρα’ και άτομα σκεπτόμενα ορθολογικά και «κοινωνικά» αποτελούν τα καλύτερα εχέγγυα για την πρόοδο της κοινωνίας.

ΘΕΜΑΤΑ

1.    «Μην σε αποτρέπουν από το καθήκον σου τα ανόητα σχόλια των ανθρώπων, γιατί, αφού δεν μπορείς να εμποδίσεις τις επικρίσεις τους, δεν πρεπει φυσικά και να φροντίζεις για αυτές» (Επίκτητος)

Να σχολιάσετε την άποψη του Επίκτητου και κατά πόσο πρέπει ο άνθρωπος να «κλείνει τα αυτιά του» στο κόσμο, όταν ζει και δημιουργεί μέσα στο κοινωνικό σύνολο

2.    Είναι γνωστό ότι η ικανοποίηση του δικαιώματος  στηρίζεται στην εκπλήρωση του καθήκοντος. Παρ΄ όλα αυτά  φαίνεται ότι οι σημερινοί άνθρωποι θυμούνται μόνο το πρωτο και αγνοούν ή και αδιαφορούν για το δεύτερο. Ποιες είναι οι αιτίες αυτού του φαινομένου και με ποιες συνέπειες συνοδεύεται;  Είναι δυνατό να γίνει διαπαιδαγώγηση του ανθρωπου σε πνεύμα μεγαλύτερης προσφοράς προς την κοινωνία και πώς θα γίνει αυτό;

3.    Είναι γεγονός ότι στη σύγχρονη εποχή βελτιώνεται διαρκώς η ποιότητα της κοινωνικής ελευθερίας των ανθρωπων και ότι περισσότερο από κάθε άλλη εποχή σήμερα η διεθνής κοινή γνώμη είναι ευαισθητοποιημένη σχετικά με την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων. ΄Όμως, συχνά εκφράζονται παράπονα για την παραβίαση τους. Ποιες είναι οι προσωπικές σας θέσεις σχετικά με το θέμα αυτό;

4.    Οτιδήποτε μεγάλο γίνεται μέσα στον κόσμο γίνεται στη φωνή του καθήκοντος, οτιδήποτε άθλιο γίνεται, γίνεται στο όνομα του συμφέροντος»  (Λακορνταιρ)

α)  Να σχολιάσετε το απόσπασμα και να διατυπώσετε τις απόψεις σας για τη σχέση καθήκον - συμφέρον.

β)  Πιστεύετε ότι στη σημερινή εποχή οι άνθρωποι υπακούουν στις επιταγές του καθήκοντος και μπορεί να εναρμονισθούν οι αξίες του πολιτισμού μας με αυτές που υπαγορεύονται από την τήρηση του δικαιώματος;

5.    Η νομοθεσία κάθε χώρας προσπαθεί να ρυθμίσει τις ανθρώπινες σχέσεις και να προστατέψει τα συμφέροντα και τα δικαιώματα των πολιτών. Πολλοί όμως αισθάνονται αδικημένοι. Τι νομίζετε ότι πρέπει να κάνουν σε αυτές τις περιπτώσεις;

6.    «Το δίκαιο δεν είναι μια απλή σκέψη, αλλά δύναμη ζωντανή. Γι’ αυτό η δικαιοσύνη στο ένα της χέρι κρατάει τη ζυγαριά, με την οποία ζυγίζει το δίκαιο και στο άλλο κρατάει το σπαθί με το οποίο προφυλάσσει. Το σπαθί χωρίς τη ζυγαριά είναι γυμνή βία και η ζυγαριά χωρίς το σπαθί είναι η αδυναμία της δικαιοσύνης. Και τα δυο, σπαθί και ζυγαριά, είναι απαραίτητα και συνδυασμένα αναμεταξύ τους. Κατάσταση δικαίου επικρατεί τότε μόνο, όταν η δύναμη με την οποία η δικαιοσύνη κρατάει το σπαθί, εξισώνεται με την επιδεξιότητα, με την οποία χειρίζεται τη ζυγαριά». (Γεριγκ)

Να σχολιαστεί το απόσπασμα

7.    «Προτίμα τη φτώχεια μέσα στους κόλπους της δικαιοσύνης από τα πλούτη που προμηθεύει η αδικία. Ολες οι αρετές περιλαμβάνονται μεσ’ τη δικαιοσύνη’ αν είσαι δίκαιος, είσαι ένας ενάρετος άνθρωπος»    (Θεόγνις)

α) Πιστεύετε ότι πλούτος και δικαιοσύνη είναι εννοιες  αλληλοαναιρούμενες; να τεκμηριώσετε τις θέσεις σας

β)   Ο ενάρετος άνθρωπος, σύμφωνα με το απόσπασμα είναι ο δίκαιος. Συμφωνείτε;

1.    Όπως είναι γνωστό, η κοινωνική ζωή ρυθμίζεται από μια σειρά από άγραφους και γραπτούς κανόνες, που η τήρηση τους από όλα ανεξαίρετα  τα μέλη της κοινωνίας αποτελεί  προϋπόθεση για την καλή λειτουργία της και πρόοδό της. Αναφερθείτε στους κανόνες δικαίου και στη στάση του πολίτη

2.    Είναι γνωστό ότι η ικανοποίηση του δικαιώματος  στηρίζεται στην εκπλήρωση του καθήκοντος. Παρ΄ όλα αυτά  φαίνεται ότι οι σημερινοί άνθρωποι θυμούνται μόνο το πρωτο και αγνοούν ή και αδιαφορούν για το δεύτερο. Ποιες είναι οι αιτίες αυτού του φαινομένου και με ποιες συνέπειες συνοδεύεται;  Είναι δυνατό να γίνει διαπαιδαγώγηση του ανθρωπου σε πνεύμα μεγαλύτερης προσφοράς προς την κοινωνία και πώς θα γίνει αυτό;

3.    Η νομοθεσία κάθε χώρας προσπαθεί να ρυθμίσει τις ανθρώπινες σχέσεις και να προστατέψει τα συμφέροντα και τα δικαιώματα των πολιτών. Πολλοί όμως αισθάνονται αδικημένοι. Τι νομίζετε ότι πρπει να κάνουν σε αυτές τις περιπτώσεις;

4.    Είναι γεγονός ότι στη σύγχρονη εποχή βελτιώνεται διαρκώς η ποιότητα της κοινωνικής ελευθερίας των ανθρωπων και ότι περισσότερο από κάθε άλλη εποχή σήμερα η διεθνής κοινή γνώμη είναι ευαισθητοποιημένη σχετικά με την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων. ΄Όμως, συχνά εκφράζονται παράπονα για την παραβίαση τους. Ποιες είναι οι προσωπικές σας θέσεις σχετικά με το θέμα αυτό;